Spasticity

Ano ang spasticity?

Ang spasticity ay isang masamang epekto ng paralysis na nag-iiba iba mula sa banayad na maninigas hanggang sa matindi at hindi makontrol na mga pagkilos ng binti. Sa karaniwan tinatawag ang mga ito ng doktor ngayon na kondisyon ng matinding pag-igting ng kalamnan na spastic hypertonia (SH). Maaari itong maganap na nauugnay sa spinal cord injury ,multiple sclerosis, cerebral palsy, o brain trauma.

Ang mga sintomas ng spasticity ay maaaring kabilang ang lumakas na tone ng kalamnan, mabilis na pag-urong ng kalamnan, exaggerated deep tendon reflexes, mga paninigas ng kalamnan,scissoring (hindi kusang pagdidikit ng mga binti) at mga fixed na kasukasuan.

Kapag ang isang indibidwal ay unang napinsala, ang mga kalamnan ay mahina at flexible dahil sa tinatawag na spinal shock: walang reflexes ang katawan sa ibaba ng antas ng pinsala; ang kondisyong ito ay karaniwang tumatagal ng ilang linggo o ilang buwan. Sa sandaling tapos na ang spinal shock, bumabalik ang reflex na aktibidad.

Ano ang mga sanhi ng spasticity sa paralysis?

Ang spasticity ay karaniwang dulot ng pinsala sa bahagi ng utak o spinal cord na nagkokontrol sa kusang pagkilos.

Dahil naggagambala ang normal na pagdaloy ng mga mensahe sa nerbiyo ay nasa ibaba ng antas ng pinsala, ang mga mensaheng iyon ay maaaring hindi umabot sa reflex control sa gitna ng utak. Tapos ay tinatangka ng spinal cord na pamahalaan ang pagtugon ng katawan.

Ang spinal cord ay hindi kasing bisa tulad ng utak, kaya’t ang mga senyales na ipinapabalik sa lugar ng naramdaman ay madalas na over-exaggerated sa isang sobrang aktibo tugon ng kalamnan o spastic hypertonia: isang hindi nakokontrol na “jerking” na kilos, paninigas o paglakas ng mga kalamnan, mga contraction na tila shock ng isang kalamnan o isang grupo ng mga kalamnan, at abnormal na tono ng mga kalamnan.

Ang karamihang mga indibidwal na namumuhay nang may spinal cord injury ay may kaunting mga paninigas. Ang mga taong may cervical injury at iyong mga may di ganap na pinsala ay may mas malaking posibilidad na magkaroon ng paraplegia at/o ganap na mga pinsala para makaranas ng spasticity.

Ang pinakakaraniwang mga kalamnan na nakakaranas ng paninigas ay iyong nagpapatiklop sa siko (flexor) o pag-unat ng binti (extensor). Ang mga reflex na ito ay karaniwang nagaganap bilang resulta ng isang awtomatikong pagtugon sa mga masasakit na pakiramdam.

Habang ang spasticity ay maaaring makagambala sa rehabilitasyon o mga pang-araw araw na aktibidad, hindi ito parating masama. Ginagamit ng iba ang kanilang paninigas para sa pagkilos, para maalis ang lahat ng laman ng kanilang pantog, para lumipat o magpunta sa ibang lugar o para magbihis. Ginagamit ng iba ang SH para mapanatiling toned ang kanilang mga kalamnan at mapahusay ang sirkulasyon ng dugo. Maaari rin itong makatulong na mapanatiling malakas ang buto. Sa isang malaking Swedish na pag-aaral ng mga taong may SCI, ang 68% ay may spasticity pero mas kaunti sa kalahati ng mga iyon ay nagsabing ang spasticity nila ay isang malaking problema na nagbawas sa mga aktibidad sa pang-araw araw na pamumuhay o nagdulot ng pananakit.

Paggagamot at pamamahala sa spasticity

Ang pagbabago sa spasticity ng isang tao ay isang bagay na dapat pansinin. Halimbawa, ang lumakas na tone ay maaaring isang resulta ng cyst o cavity na nabubuo sa spinal cord (post-traumatic syringomyelia). Ang hindi nagagamot na mga cyst ay maaaring humantong sa higit pang kawalan ng paggana. Ang mga problema sa labas ng inyong nervous system, tulad ng mga impeksyon sa bladder (pantog) o mga skin sore, ay maaaring magpalakas sa spasticity.

Ang paggagamot sa spasticity ay karaniwang kinabibilangan ng mga gamot tulad ng baclofen, diazepam o zanaflex. Ang ilang mga taong may matitinding spasm ay gumagamit ng maaaring ma-refill na baclofen pumps, na maliliit na ikinakabit sa pamamagitan ng pag-oopera na mga reservoir na inilalagay ang gamot na direkta sa area ng hindi gumaganang spinal cord. Pinapahintulutan nito ang mas mataas na concentration ng gamot ng hindi gumagamit ng karaniwang nakakamanhid sa utak na mga side effect ng mataas na oral na dosis.

Ang physical therapy, kasama na ang pag-unat sa kalamnan, ang iba’t ibang saklaw na kilos sa pag-ehersisyo, at iba pang mga regimen para sa physical therapy, ay makakatulong na maiwasan ang mga joint contracture (pagliit o pag-iksi ng isang kalamnan) at mabawasan ang kalubhaan ng mga sintomas.

Ang wastong postura at pagpoposisyon ay mahalaga para sa mga taong nasa wheelchair at iyong mga namamalagi lang sa kama para mabawasan ang mga spasm. Ang orthotics, tulad ng ankle-foot na braces, ay minsan ginagamit para malimitahan ang spasticity. Ang aplikasyon ng malamig (cryotherapy) sa isang naapektuhang area ay maaaring magpakalma rin sa aktibidad ng kalamnan.

Sa loob ng maraming mga taon, ginamit ng mga doktor ang phenol nerve blocks para mapatay ang nerbiyo na nagiging sanhi ng spasticity. Kamakailan, may mas mahusay pero mas mahal na pangharang sa nerbiyo, bolulinum toxim (Botox), ay naging tanyag na paggagamot para sa mga paninigas. Ang paglalagay ng Botox ay tumatagal ng halos tatlo hanggang anim na buwan; gayunman, ang katawan ay lumilikha ng antibodies sa gamot, na nagbabawas sa bisa nito lumaon.

Minsan, ang pag-oopera ay inirerekumenda para sa paglalabas ng tendon o para mahati ang daanan ng nerve-muscle sa mga bata na may cerebral palsy. Maaaring ikonsidera ang selective dorsal rhizotomy kung ang mga spasm ay makakagambala sa pag-upo, paliligo o pangkalahatang pag-aalaga.

Ang spasticity ay kasama tulad ng maraming mga taong paralyzed. Ang estratehiya sa paggagamot ay dapat na batay sa paggana sa pagkilos ng tao:

• Pinipigilan ba kayo ng spasticity na gawin ang ilang mga aktibidad?
• May mga peligro ba sa kaligtasan, tulad ng kawalan ng kontrol habang minamaneho ang inyong power chair o kotse?
• Ang mga gamot sa spasticity ay mas malala kaysa sa mga sintomas, na nakaka-apekto sa concentration o enerhiya?

Tiyakin sa inyong manggagamot para matalakay ang inyong mga pagpipilian.

Mga Mapagkukuhanan ng Tulong at Impormasyon tungkol sa spasticity

Para sa karadagang impormasyon, i-download ang aming booklet o librito sa Pamamahala sa Spasticity.

Mga Pinagkukuhanan ng Impormasyon: The National Institute of Neurological Disorders and Stroke, National Multiple Sclerosis Society, United Cerebral palsy Association, The National Spinal Cord Injury Statistical Center, Craig Hospital